Integriteit als talent

Integriteit is hot. Tegelijkertijd is het ook nog steeds een beetje een taboe. In deze blog legt Cynthia van der Ent uit wat de koppeling is tussen persoonlijkheid en integriteit en waarom het helpt om integriteit als een talent – inclusief ontwikkelcapaciteiten – te zien.

Als organisatie wil je graag grip krijgen op de integriteit van je medewerkers. Niet integer handelen kan gaan over iets relatief ‘kleins’ als het stelen van pennen tot het frauderen op grote schaal, en van het niet netjes omgaan met vertrouwelijke informatie tot misbruik van een machtspositie. Dat laatste is recent weer volop in het nieuws. Grensoverschrijdend gedrag, waarbij iemand misbruik maakt van een machtspositie, wordt gevoed door een slechte organisatiecultuur. In zo’n cultuur groeien niet de mensen met de juiste leiderschapskwaliteiten door, maar de mensen die het best naar de pijpen van de juiste persoon kunnen dansen. Dat is niet alleen heel ongezond voor een organisatie, het kost de organisatie ook simpelweg veel geld. Twee redenen om dergelijk gedrag koste wat kost te willen voorkomen.

Wat we vaak zien, is dat er wordt gekeken naar ‘harde factoren’. Iemand solliciteert en dan wordt er gecheckt wat zo iemand in het verleden heeft gedaan. Is deze persoon in het verleden netjes geweest en is er niet eerder sprake geweest van misbruik? Er schuilt echter een gevaar in deze methode. Als iemand zich op papier nooit eerder heeft vergrepen, wil dat namelijk niet zeggen dat die kans niet bestaat. Persoonlijke factoren, zoals persoonlijkheid, competenties en omgeving, in combinatie met de organisatiestructuur én de cultuur binnen het bedrijf en binnen de beroepsgroep, zegt veel meer over of iemand zich integer zal blijven gedragen, zo schreven we al in een eerdere blog.

Je persoonlijkheid bepaalt of je onder stress je rug rechthoudt, hoe makkelijk of moeilijk je het vindt tegen de stroom in te gaan. Hoe sterk sta je in je schoenen als marketeer als er gedreigd wordt dat je een volgende opdracht niet krijgt, mits… Hoe principieel ben je als accountant als je door de CFO wordt gevraagd creatief te boekhouden? Je kunt ook te veel je rug recht houden, dat is ook niet goed voor een mens. Het gaat om de juiste balans. In die persoonlijkheid zitten een aantal risicofactoren verscholen, noem het valkuilen. Ben je bang aangelegd, wil je graag aardig geworden vonden, of vind je het heel belangrijk om in luxe en weelde te leven en ben je wel bereid daar een beetje voor te sjoemelen? Dat zijn factoren die de kans op niet-integer handelen vergroten.

De cultuur binnen een organisatie of beroepsgroep is ook bepalend voor hoe integer iemand is. Muel Kaptein, hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en expert op het gebied van de bedrijfsethiek, definieerde acht cultuurdimensies. Sommige zijn preventief – helderheid, voorbeeldgedrag, betrokkenheid en uitvoerbaarheid –, andere zijn responsief – handhaving en aanspreekbaarheid – en een derde categorie gaat over detectie – bespreekbaarheid en transparantie. Is het bijvoorbeeld algemeen bekend in een organisatie dat de leiding zichzelf zo nu en dan spekt, dan is dat negatief voorbeeldgedrag. Het management straalt daarmee de boodschap uit: het luistert hier niet zo nauw, je mag hier de grenzen opzoeken van wat geoorloofd is. Als je daar iemand neerzet die niet zo sterk in z’n schoenen staat, dan is de kans dat het misgaat groot.

Door een integriteitsassessment in te zetten kun je inzicht krijgen over de professionele integriteit van een sollicitant of medewerker. Vaak wordt gedacht dat dit vooral relevant is bij sleutelposities, zoals een rol binnen finance of inkoop, maar het kan ook relevant zijn bij heel andere functies. Zo zien we bijvoorbeeld dat integriteitsassessments veel worden ingezet binnen tolkenorganisaties. Neem een tolk in een rechtszaak. De tolk moet letterlijk vertalen wat er wordt gezegd, maar gebeurt dat ook onder druk? Of een tolk bij een rijexamen. Wat doe je als je voor de derde keer een fout antwoord moet vertalen en je weet wat de gevolgen voor die persoon zijn?

Waarom bedrijven heel lang niets aan integriteit hebben gedaan, is omdat het nog steeds een taboeonderwerp is. Wat helpt is om integriteit niet als een statisch gegeven, een stempel, te zien. Integriteit is een competentie, een talent dat je kunt ontwikkelen door zelfinzicht, bewustwording en educatie. Zo downloadde ik vroeger veel onbetaalde muziek, pas later ben ik me gaan realiseren dat dat eigenlijk fraude is en sindsdien doe ik het niet meer. Een typisch geval van gedragsverandering ten gevolge van bewustzijnsverandering. Iedereen is een beetje niet integer en we zoeken allemaal naar de balans tussen jezelf in de spiegel kunnen aankijken en ergens beter van worden. Een integriteitsassessment helpt je te ontdekken waar de sterke en zwakke punten van je medewerkers zitten en door middel van een – online – leerprogramma kun je je talenten verder ontwikkelen.

Benieuwd of een integriteitsassessment jouw organisatie verder kan helpen? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op. We maken graag een voorstel op maat.

Bekijk ons complete trainingsaanbod